De COVID-19-pandemie heeft ervoor gezorgd dat de zorg zich met name tijdens de eerste golf snel heeft moeten aanpassen. Hierbij werd alles in het werk gesteld om de ziekenhuizen, en dan met name de intensive care-afdelingen, te ontlasten. Maar welke impact heeft dit gehad op de diagnostiek en behandeling van patiënten met een hemato-oncologische aandoening en wat is nu de achterstand in de hemato-oncologische zorg? Welke lessen zijn er geleerd uit de eerste COVID- 19-golf? Op deze en andere vragen werd ingegaan tijdens het webinar getiteld ‘Hemato- oncologische zorg in het COVID19-tijdperk – wat hebben we geleerd?’
Onder leiding van Inge Diepman besprak een panel van experts wat de lessen waren uit de eerste en ook de tweede golf wat betreft de diagnostiek, behandeling en communicatie van patiënten met een hemato-oncologische aandoening. Diepman sprak hierover met dr. Avinash Dinmohamed (postdoctoraal onderzoeker bij IKNL), dr. Eva de Jongh (internist-hematoloog in het Albert Schweitzer ziekenhuis), Jan Mol (bestuurslid bij Hematon), dr. Lidwien Tick (internist-hematoloog in het Máxima MC en aanwezig namens de NVVH) en dr. Jarom Heijmans (internist-hematoloog in het Amsterdam UMC, aanwezig namens de Hovon).
Minder diagnoses
Allereerst gingen de panelleden in op onderzoek van het Integraal Kankercentrum Nederland naar het aantal hemato-oncologische diagnoses in de eerste weken van de pandemie. In maart 2020, ten tijde van het ingaan van de afstandsmaatregelen en het stopzetten van de bevolkingsonderzoeken naar kanker, was een flinke daling te zien van het aantal nieuwe diagnoses, tot wel ongeveer 75% van het aantal diagnoses ten opzichte van de periode daarvoor.1 Dit leek zich te herstellen tijdens de zomermaanden en de tweede golf heeft uiteindelijk niet nogmaals geleid tot een daling van het aantal diagnoses.2 De panelleden spraken hierbij zelfs al voorzichtig van een inhaalslag.
Ook werd er in het webinar besproken welke de impact de eerste golf had op patiënten met kanker en hoe zij de zorg tijdens die eerste golf ervaren hebben. Hierbij bleek dat voor bijna 50% van de
patiënten de pandemie gevolgen had voor hun behandeling of nacontrole.3 Zo werd in veel gevallen de afspraak omgezet naar een telefonisch consult of werd de afspraak verplaatst, afgezegd of uitgesteld. Wel waren patiënten over het algemeen tevreden over hun telefonische afspraak en vonden zij dat de arts of verpleegkundige voldoende tijd nam.4
Beste behandeling
Er blijven echter een aantal onduidelijkheden bestaan, zo bleek tijdens het webinar. Hoewel er nu meer bekend is over de risicofactoren voor hemato-oncologische patiënten die COVID-19 krijgen, is nog niet bekend wat de beste behandeling is voor deze patiënten. Er ligt wel een duidelijk advies van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie ten aanzien van het vaccineren van immuungecompromitteerde patiënten: doen.
Belangrijke lessen hadden volgens de panelleden ook te maken met de logistiek van de patiëntenzorg. Inmiddels is een systeem opgezet waarmee de reguliere hemato-oncologische zorg zoveel mogelijk doorgang kan vinden, ook voor nieuwe patiënten. Tevens blijkt nu dat patiënten in veel gevallen prima op afstand begeleid kunnen worden, aldus de panelleden.
Het webinar ‘Hemato-oncologische zorg in het COVID19-tijdperk – wat hebben we geleerd?’ is te bekijken via MEDtalks: https://www.medtalks.nl/oncologischezorg-covid19.
Referenties
- Dinmohamed AG, et al. Lancet Oncol 2020;21:750-751.
- https://iknl.nl/covid-19. Geraadpleegd februari 2021.
- https://nfk.nl/media/1/Downloads/200429-DJE-corona_eindrapportage_finale-versie.pdf. Geraadpleegd februari 2021.
- https://nfk.nl/media/1/Downloads/201210-DJE-corona-II_rapportage_finaal.pdf. Geraadpleegd februari 2021.